Cognitive Load Theory

Voor een beter design van de online cursus

[su_label type="warning"]Dit artikel is vertaald vanuit het Engels naar het Nederlands door LT&C. Het originele artikel is geschreven door Lauren Goodman en Venessa Royce, en is te lezen op Moodle.com.[/su_label]

De Cognitive Load Theory

De Cognitive Load Theory (CLT), ofwel Cognitieve belastingstheorie, is ontworpen door de psycholoog John Sweller in 1980 en is in deze context een instructietheorie over het werkgeheugen (of kortetermijngeheugen) die ons kan helpen bij het nemen van beslissingen over het ontwerp van online cursussen. Voor cursusontwerpers zijn de belangrijke componenten van CLT de drie soorten cognitieve belasting:

Intrinsieke cognitieve belasting

Is inherent aan het onderwerp waarin je onderwijs geeft en hoe moeilijk het onderwerp is. Deze moeilijkheid komt meestal voort uit de vele verbanden die er binnen dit onderwerp zijn. Bij het leren van talen bijvoorbeeld, heeft het onthouden van woordenschat een relatief lage intrinsieke belasting (directe verbindingen tussen woorden), terwijl grammatica een hoge intrinsieke belasting heeft (veel verbindingen).

Externe cognitieve belasting

Heeft te maken met de manier waarop de inhoud aan de lerende wordt gepresenteerd (dit is van bijzonder belang voor cursus ontwerpers). En dan vooral alles wat er niet rechtstreeks toe leidt dat de lerende de leerresultaten van de cursus bereiken. Bijvoorbeeld: veel afbeeldingen of grafieken op de hoofdpagina van je cursus, vooral als ze zonder context worden gepresenteerd, kunnen leerlingen in verwarring brengen nog voor ze met de cursusactiviteiten zijn begonnen. Dit willen we vermijden.

Nuttige cognitieve belasting

Is de inspanning en cognitieve opbouw die plaatsvindt als de lerenden schema’s ontwikkelen, of denk- en gedragspatronen die informatie organiseren. Met andere woorden: leren. Bijvoorbeeld: als een cursusontwerper een Moodle Tool, zoals een Les, gebruikt om complexe informatie te segmenteren en in een volgorde te plaatsen, verhogen we de leerstofbelasting en helpen we onze lerenden om de cursusresultaten te bereiken.

Richtlijnen

 In het algemeen moeten we als cursusontwerpers:

1. De intrinsieke cognitieve belasting van wat we onderwijzen begrijpen en er rekening mee houden om complexe ideeën en activiteiten zorgvuldig te presenteren.
2. Waar mogelijk de externe cognitieve belasting te verminderen en
3. de algemene cognitieve belasting verhogen.

Moodle biedt cursusontwerpers veel opties en flexibiliteit aan. Bij al deze opties hoort ook de verantwoordelijkheid om beslissingen te nemen die deze leidende principes volgen. Lees verder voor enkele praktische manieren waarop je een basiskennis van CLT kunt gebruiken om betere online cursussen in Moodle te ontwerpen.

Cursusformat

De Moodle cursusformats bepalen hoe een cursus in Moodle wordt georganiseerd. Een cursusformat kiezen is een fundamentele beslissing die cursusontwerpers nemen. Deze beslissing wordt waarschijnlijk beïnvloed door de lerenden en andere karakteristieke eigenschappen zoals:

• Leeftijd.
• vertrouwd zijn met online leren
• Toegang tot apparaten.

Welke cursusformat je ook kiest. Zorg ervoor dat je prioriteit maakt van een makkelijke navigatie voor de lerenden en verminder waar mogelijk de cognitieve belasting. We willen dat de lerenden zich focussen op de leeractiviteiten, niet dat de lerenden gefrustreerd raken omdat ze zich afvragen waar ze nu moeten klikken.

Enkele populaire cursusformats zijn:

• Onderwerpen: Een Moodle standaardindeling, waarbij je cursus in sectie rangschikt.  Lerenden scrollen van beneden naar boven door een pagina heen. Het onderwerp is meestal lineair en eenvoudig en goed voor het structureren van de inhoud wanneer het gebruikt wordt in combinatie met andere Moodle-functies zoals de instellingen voor beperkte toegang (waarover hieronder meer).
• Collapsed Topic: Deze plugin zorgt ervoor dat het onderwerpformat een togglebutton heeft, waarmee de lerenden elke sectie kunnen in – of uitklappen. Dit kan helpen om de hoofdpagina minder rommelig te maken.
• OneTopic: De OneTopic plugin toont secties in tabelvorm van links naar rechts op de hoofdpagina van de cursus (in plaats van het lineaire pad over de pagina dat we zien bij Onderwerpen en Collapsed Topics). Met zorgvuldige ontwerpbeslissingen kan OneTopic een krachtig hulpmiddel zijn om cursusinhoud op een schone, beknopte manier weer te geven.
• Tegels: Dit is ook een Plugin in tegelformaat en laat verschillende secties zien in rasterformaat. Je kan de tegel aanpassen op kleur en formaat/icoon. We horen vaak dat de lerenden en cursusontwerpers zeggen dat dit er veel moderner uitziet.

[su_note note_color=”#ccccff” text_color=”#333333″]Het LT&C cursusformat Voortgang Sectie is een uitbreiding op het onderwerpformat. Het format toont activiteiten als tegels op de cursus overzicht pagina . [/su_note]

Ontwerpmogelijkheden van de Moodle cursus

Hoewel het cursusformat een fundamentele keuze is die je zult maken met het bouwen van een site in Moodle. Is dit zeker niet je enige keuze. Met hulp van de onderstaande functies en instellingen, kun je de cognitieve belasting voor je lerenden verminderen en betere.

Het benoemen van secties en activiteiten

Dit lijkt misschien vanzelfsprekend, maar de naam die je aan een activiteit, bron of sectie in je cursus geeft is echt belangrijk. Je moet er goed over nadenken hoe je bepaalde zaken benoemt en het is meestal het beste om consistent te zijn met de naamgevingsconventies die je kiest. Als je bijvoorbeeld het format van de onderwerpen gebruikt, zul je meestal de namen van je secties willen veranderen (onderwerp 1, onderwerp 2, onderwerp 3, enz. is niet echt een betekenisvolle naam voor een sectie). Wees consistent met hoe je deze secties noemt – bijvoorbeeld Week 1: Inleidingen, Week 2: Grondslagen, Week 3: Theorie – op die manier kunnen de lerenden gemakkelijker door de cursus navigeren.

Beschrijvingen

Bij elke activiteit en bron, kun je in Moodle een beschrijving toevoegen en als je wil kun je de beschrijving ook laten zien op de hoofdpagina van de cursus. Of je ervoor kiest om de beschrijving te tonen hangt volledig af van de activiteit, de inhoud van de beschrijving (hoe lang deze bijvoorbeeld is of hoe belangrijk het is dat de lerenden deze meteen zien als ze naar de cursuspagina kijken). Jij kent jou lerenden het beste en het is belangrijk dat je beschrijvingen en de keuze om ze al dan niet op de hoofdpagina van de cursus te tonen, bewust benadert. 

Activiteit voltooiing

Instellingen voor activiteit voltooiing zijn een uitstekende manier om de lerenden te laten zien wat er van hen wordt verwacht om een activiteit of bron met succes te voltooien. Je kan deze configureren op een spectrum van het volledig uitschakelen van het voltooien van activiteiten tot zeer specifieke vereisten (zoals een voldoende) voor voltooiing. Probeer consequent te zijn in de manier waarop je de voltooiing van activiteiten gebruikt en configureert, zodat leerlingen zich gemakkelijker kunnen aanpassen aan dit onderdeel van de cursus. En als je deze functie niet echt gebruikt, kies dan “Voltooiing van activiteiten niet aangeven” voor je instellingen voor voltooiing van activiteiten. Zo voorkom je onnodige rommel op je cursuspagina en kun je de lerenden hiermee afleiden.

Beperk toegang

Door de toegang tot de inhoud van de cursus te beperken voor jou lerenden, kun je het cursustraject aanpassen. We hebben dit op verschillende manieren gezien, maar het wordt meestal gebruikt om ervoor te zorgen dat de lerenden “A” doen voordat ze “B” doen. Dit kan betekenen dat ze eerst de theorie van de cursus moeten lezen voor ze verder gaan, of dat ze zich eerst aan de klas moeten voorstellen of een quiz moeten doen voor ze aan de volgende les beginnen. Maar je kunt beperkte toegang ook gebruiken voor groepstoegang tot inhoud, voor aangepaste leerpaden, of voor het aanbieden van inhoud op basis van de taalkeuze van een lerende. Overweeg hoe je met de instellingen voor beperkte toegang de cursusinhoud voor leerlingen in een bepaalde volgorde kunt zetten, zodat ze niet overweldigd worden door alles tegelijk te zien.

[su_note note_color="#ccccff" text_color="#333333"]Op 1 november 2022 organiseerde LT&C een webinar waar we hebben ingezoomd op het beperken van toegang. Heb je deze gemist en wil je hem graag terugkijken? Bekijk de opname op ons YouTube kanaal.[/su_note]

Filters – Filters kunnen een krachtig hulpmiddel zijn bij het ontwerpen van een cursus. Filters kunnen niet alleen door een sitebeheerder aan- of uitgezet worden op siteniveau. Maar ook door docerende in een cursus op het activiteit-/bronniveau. Bijvoorbeeld:

• Als je een paginabron maakt en je wil niet dat YouTube video links automatisch toegevoegd worden, dan kun je de Multimedia plugins filter uitschakelen alleen voor deze bron.
• Een andere filter die we heel graag gebruiken is de Activiteit naam auto-linking filter, welke een automatische link maakt naar een activiteit telkens als de naam van de activiteit geschreven wordt in teksten binnen dezelfde cursus waarin de activiteit zich bevindt. Dit kan de lerenden helpen om gemakkelijker door de cursus te navigeren en betekent ook dat deze links automatisch worden bijgewerkt wanneer je een kopie van de cursus maakt – dus ook gemakkelijker voor de cursusontwerper!

Verborgen activiteiten
Verborgen activiteiten, of wat we gewoonlijk “stille modus” noemen, is een van onze favoriete trucs in Moodle. Als de verborgen activiteiten zijn ingeschakeld op je Moodle-site, kun je een activiteit verborgen maar beschikbaar maken. Dat wil zeggen, de lerenden zullen de activiteit zelf niet zien op de hoofdpagina van de cursus, maar je kunt nog steeds een link naar die activiteit maken en lerenden eraan laten deelnemen zoals gewoonlijk. Lees meer over verborgen activiteiten in de Moodle Documenten en je zult ook enkele mooie voorbeelden zien van hoe je deze functie kunt gebruiken om je cursuspagina netjes en opgeruimd te houden zonder dat je leerlingen functionaliteit verliezen.

Consistentie
Onze laatste aanbevelingen voor functies vallen allemaal in dezelfde categorie van consistentie. Eén manier om consistentie in je cursusmateriaal te verzekeren is door de Dupliceer Functie van Moodle te gebruiken. Het dupliceren van activiteiten en bronnen kan je tijd besparen en de ervaring voor de lerenden consistenter maken. Je kunt ook een hele cursus kopiëren of de cursussjablonen plugin gebruiken waar instructeurs inhoud updaten maar dezelfde structuur gebruiken. Ten slotte bieden blokken nog een hulpmiddel om consistentie te bieden op je cursuspagina. Je kunt bijvoorbeeld een blok “Belangrijke bronnen” hebben dat de lerende linkt naar belangrijke institutionele bronnen zoals de bibliotheek. Hoe je het ook doet, consistentie helpt de cognitieve belasting van de lerenden te verminderen. Hierdoor kunnen ze zich beter concentreren op de inhoud en activiteiten van de cursus.

Laatste gedachten

Het ontwerpen van hoogwaardige online cursussen kost veel tijd en energie. Als cursusontwerpers weten we allemaal dat lesgeven en leren altijd een doorlopend en interactief proces zal zijn. Je hoeft geen expert te zijn in Cognitive Load Theory om deze basisprincipes toe te passen op je instructiepraktijk.

• Begin klein en benader je cursusontwerp met zorg en intentie.
• Ken je doelgroep en houd deze in gedachten bij het ontwerpen van cursussen.
• Vraag je doelgroep om hun ideeën en feedback bij het ontwerpen.
• Hoe lang je ook lesgeeft er is altijd ruimte om te groeien, experimenteren en leren.

 
Referenties

• Sweller, J. (1988). Cognitive load during problem solving: Effects on learning, Cognitive Science, 12, 257-285. https://doi.org/10.1207/s15516709cog1202_4
• Sweller, J. (1994). Cognitive load theory, learning difficulty, and instructional design. Learning and Instruction (4) 4, 295 – 312. https://doi.org/10.1016/0959-4752(94)90003-5

Nederlandstalige artikelen

• Lucassen, M. (2017) docent/onderwijsontwerpen en maker vernieuwderwijs.nl De cognitive Load Theory: belast je de leerling te veel
• Leer.tips https://leer.tips/tip/cognitive-load-theory/ poster om te downloaden.

Wil je meer weten over Moodle?

Volg dan een van onze maandelijkse webinars, of neem contact met ons op voor een vrijblijvend gesprek. Wij vertellen graag  hoe wij je kunnen helpen bij het inrichten van een cursus, implementatie of training.